17 Nisan 2008 Perşembe

ELEKTRONİK TİCARET ÖNÜNDEKİ ENGELLER VE SORUNLAR

ELEKTRONİK TİCARET ÖNÜNDEKİ ENGELLER VE SORUNLAR

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin çok hızlı gelişmesi, gerekli altyapı çalışmalarının tamamlanmasına fırsat tanımamıştır. Günlük hayatın işleyişini sağlayan hukuksal ve sosyal kuralları elektronik ortama uyarlamak gerekmektedir. BT şirketlerinin e-ticaret alanında gösterdiği atılımlar kamu idaresinin aynı hızda teknik altyapı geliştirmesini gerektirmektedir. Halen, gelişmekte olan ülkelerin büyük bir bölümünde altyapı sorunu, elektronik ticaret sorunları ve engellerinde ilk sırayı almaktadır. Diğer büyük bir sorun da elektronik ticaretin sınır tanımaması ve küresel bir hal almasıdır. Küreselleşen elektronik ticaret, ülkelerin birlikte ortak çözümler bulma ve standartlar oluşturma mecburiyetini beraberinde getirmiştir.

3.1. TEKNİK SORUNLAR

Elektronik ticaretin önündeki teknik sorunların büyük bir bölümü kamu idaresi sorumluluğundaki alanlarda yaşanmaktadır. Teknik sorunları şu şekilde özetlenebilir;

a) Alt yapı sorunu
b) Standartların belirtilmemiş olması
c) İnternete erişim sorunları ve ilgili altyapıların sağlanamaması

İnternetle birlikte alt yapı sorunu üst düzeye çıkmıştır. Ülkelerin internet bağlantısını kolaylaştırma ve erişim hızını artırma yönünde çalışmaları vardır. Etkin bir alt yapının sağlanamaması ve çoğu ülkenin kamu idaresince yürütülen telekom faaliyetleri, özel sektörün bu alanda faaliyetlerini kısıtlamaktadır. Kısıtlanan faaliyetler beraberinde yüksek maliyetler ve kalitesiz ancak pahalı erişim seçeneklerini beraberinde getirmektedir. Son yıllarda uydu üzerinden erişim ve daha yüksek kalitede kablolar kullanılarak mevcut imkanların iyileştirilmesi yönünde yine özel sektör tarafından çalışmalar hızlandırılmıştır. Teknik bir olgu olarak elektronik ticaretin önündeki altyapı sorunlarının iyileştirilmesi büyük ölçüde kamu idaresini ilgilendirmektedir.

3.2. HUKUSAL SORUNLAR

Gelişen elektronik ticaret pazarı ve bu alandaki ticaret ilişkileri, bu alanda yeni hukuksal düzenlemelere ihtiyaç duyulmasını sağlamıştır. Klasik ticaret için kullanılan ve geçerliliği küresel olarak kabul görmüş hukuksal düzenlemeler bazı durumlarda yetersiz kalmaktadır. Mevcut kanunların yetersiz kaldığı durumların başında uluslararası e-ticaret işlemleri gelmektedir. Ticaret ilişkisinde bulunan iki tarafın, klasik ticarette uluslararası hükümleri vardır. Ancak konu e-ticaret olunca ülkelerin bu alandaki standartlarını oluşturmamış ve konunun sınırlarını açıkça belirleyememiş olması karışıklığa yol açmaktadır. Elektronik ticaretin önündeki başlıca hukuksal sorunlar şu şekilde sıralanabilir;

a) Fikri mülkiyet hakları
b) Vergilendirme
c) Onay işlemleri
d) Uluslararası kanunlardaki eksiklikler
e) Kişilerin gizlilik hakları
f) Elektronik belgelerin geçerliliği sorunu
g) Sayısal imzanın geçerliliği sorunu
h) Servis sağlayıcıların sorumluluklarının belirlenmesi
i) Kanunların elektronik ortamlar göz önüne alınarak tekrar gözden geçirilmesi gerekliliği
j) Fiziksel malların teslimi ile ilgili olarak elektronik onay ve kabul belgelerinin geçerliliği
k) Klasik ticarete konu olan kişi ve kuruluşların mevcut yasal statüleri ve fiili durumlarının, elektronik ticaret gerekleri çerçevesinde yeniden düzenlenmesi

3.3. SOSYAL SORUNLAR

Elektronik ticaretin önündeki sosyal sorunlar ve engeller şöyle sıralanabilir;

a) Kamu ve özel sektörün koordinasyon eksikliğinin giderilmesi
b) Elektronik ticarete ait sayısal verilerin oluşturulma yöntemlerinin geliştirilmesi, analizlerin sağlıklı yapılması
c) Elektronik ticaret içinde yer alacak kurumların oluşturulması, bu kurumlar arasındaki hiyerarşi ve/veya işbirliği hususlarının irdelenmesi, idari alt yapının kurulması
d) Elektronik ticaretle ilgilenen kişi ve kuruluşlar için, ilgili merciler tarafından, elektronik ticareti tanıtıcı eğitim programlarının hazırlanması
e) Elektronik ticaretin gerektirdiği bilgisayar sistemlerini edinmek isteyen kişi ve kuruluşlara, gerekli finansman desteğinin sağlanması
f) Ticaret noktalarının ülkemizde de hızla geliştirilmesi için gerekli fiziki ve hukuki çerçevenin oluşturulması
g) Devletin elektronik ticarete öncülük görevini yerine getirmesi, pilot projeleri uygulamaya sokup halkı bilinçlendirmesi

E-ticaret Uygulamaları Web Siteleri Rehberi

2004 Yılı Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Anketi Sonuçları
Ankara Ticaret Noktası (TP Ankara)
B2B Ticaret Platformu (Turkin.net)
B2B Trader Avrasya Portali (http://www.b2b-trader.com)
Bilgisayar Kullanma Ehliyeti (eCDL-EuropeanComputer Driving Licence) Finlandiya Sayfası
Bilgisayar Kullanma Ehliyeti (eCDL-EuropeanComputer Driving Licence) İngiltere Sayfası
Bilgisayar Hastanesi
Bilişim Şehri Yalova (e-Yalova)
Birleşmiş Milletler e-Ticaret Standartları Portali (UNeTradeS.Net)
Bolero.Net (Küresel e-Ticaret)
Bookinturkey.com (Turizm & B2B)
Dış Ticaret On-Line (foreign-trade.com-Kanada)
Dünya B2B Pazarı (tradebussiness.com)
Dünya Ticaret Rehberi (WTS-World Trade Search, Türkçe Destekli Ticaret Portali)
Dünya Web Pazarı (FITA)
Dünyadaki Ticari Uygulamalar Atlası (CommerCom.tw)
e-Belediye (Kadıköy Belediyesi)
ECom4D PAN-Asya e-Kalkınma Topluluğu e-Ticaret Portali)
e-Eczane Uygulaması
Elektronik Deniz Taşımacılık Rehberi (shipguide.com)
En İyi Uygulamalar (e-Bussiness World)
Global B2B Pazarları
Ismarlama e-Ticaret (DMA-ECOFABRIC e-Ticaret Hizmetleri)
İrlanda e-Ticaret Portali
İtalya B2B Portali
Kanada Ticaret Portali
Kriptoloji Kaynakları (EFA)
Küresel B2B Pazarı (tradebusiness.com)
Küresel Ticaret Noktaları Ağı (BM/UNCTAD GTPNet)
Malezya B2B Pazarı
On-Line Ticaret (Tayvan)
Sanal Fuar (DHL-DTM-TTGV)
Sanal Fuar 365/24 (sanalfuar.net)
Sanal Mağazalar (KOSGEB&Garanti)
Serbest Bölge.Com
SJ2005 (Malezya, Subang Jaya Akıllı Şehir & Bilgi Toplumu)
Tariş Zeytin Sanal Mağaza
Toptan Pazaryeri
Turkish World Partners Portal (İzmir Ticaret odası)
Türk Dış Ticaret ve Turizm Merkezi
Türk Ticaret Net
Uluslararası B2B Pazarı (AfaceriOnline, Romanya)
Uluslararası Ticaret Merkezi
Üç Boyutlu (Bölgesel, Ulusal, Küresel) B2B Portali (eximinter.com)
YerelNET (Mahalli İdareler Ağı)
Türk İş Merkezi

E-ticaret Kuruluşları Web Siteleri Rehberi

Bilişim Muhabirleri Derneği (BMD)
Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı (DPT-BTD)
Bilişim Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜBİSAD)
Bilgisayar Sektörü İş Adamları Adamları Derneği (BİSİAD)
Bilimsel ve Teknik Araştırma Vakfı (BİTAV)
Bilim ve Teknoloji Yüksel Kurulu (BTYK)
Bilişim Enstitüsü (İTÜ)
Bilişim Sektörü Derneği (TÜBİDER)
CALS (Sürekli Tedarik Sistemi) TOBB Sektör Kurulu
e-Devlet
e-Devlet.Net (eDevlet Technologies )
e-Türkiye
Görme Engelleri Bilgisayar Derneği
İnternet Kurulu
İnternet Teknolojileri Derneği (INETD)
İnternet Vakfı
Internet ve Hukuk Çalışma Grubu
İstanbul Üniversitesi Elektrik-Elektronik Kulübü
KamuNet
Konya Bilgisayarcılar Derneği (KOBİD)
Linux Kullanıcılar Derneği (LKD)
Macintosh Kullanıcılar Derneği (MKD)
Mobil Reklamcılık İnisiyatifi (mobiliz.biz)
SECI Türk (Güneydoğu Avrupa İşbirliği Girişimi)
Serbest Yazılım Grubu (ODTÜ IEEE-SY)
T.B.M.M. Bilgi ve Bilgi Teknolojileri Grubu
Teknoloji Yönetimi Derneği
TEKSEB (Teknoloji Serbest Bölgesi)
Tıp Bilişim Derneği (TURKMIA)
Türkiye Bilişim Vakfı (TBV)
Türk Cumhuriyetleri Bilgi Teknolojileri Çalişma Grubu (DTM)
Türkiye Bilim ve Teknoloji Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)
TÜBİTAK-TİDEB (EUREKA Türkiye Sekreterliği)
TÜBİTAK-Marmara Araştırma Merkezi (MAM)
TÜBİTAK-Marmara Bilişim Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (BTAE)
TÜBİTAK-ODTÜ Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Araştırma Enstitüsü (BİLTEN)
TÜBİTAK-Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE)
Tüm Telekomunikasyon İşadamları Derneği (TUTED)
Türk Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD)
Türkiye Bilgi İşlem Hizmetleri Derneği (TUBİSAD)
Türkiye Bilişim Derneği (TBD)
Türkiye İnternet Servis Sağlayıcıları Derneği (TISSAD)
Türkiye Linux Kullanıcıları Grubu
Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV)
Türkiye Zeka Vakfı (TZV)
Ulusal Akademik Ağ ve Bilim Merkezi (ULAKBİM)
KOBİ Bilgi Sistemi

E-ticaret Stratejileri Web Siteleri Rehberi

Avustralya On-line Ticaret Stratejisi-Yeni İpek Yolu
Bilgi Teknolojileri İdaresi Portali
e-Devlet (Başbakanlık)
e-Devlet.Net
e-İdare
e-Ticaret Momerandumu (ITU)
e-Politika Prensipleri (İngiltere)
e-Türkiye
Kamu Alımları, En İyi Uygulamalar ve Standartlar
On-Line Devlet Portali (G8)
Ticareti Kolaylaştırma (AB)
Ticareti Kolaylaştırma (DTÖ)
Uluslararası e-Ticaret Politika Belgeleri
Uluslararası İletişim Politikası (OECD)

E-ticaret Standartlar Web Siteleri Rehberi

AIMS Kurumsal İçerik Yönetimi Standartları
Avrupa Komisyonu Standardizasyonda Bilgi Toplumu Girişimi (ISPO/ISIS)
Birleşmiş Milletler e-Ticaret Standartları Portali (UNeTradeS.Net)
Birleşmiş Milletler/Ticareti Kolaylaştırma ve e-Ticaret Merkezi : Standartlar Sitesi
e-Belge XML Kodları (UN/ECE)
Elektronik İletişim İş Kuralları (IP Australia)
e-Ticaret Belgeleri (UNeDocs)
e-Ticaret Standardizasyon Girişimi (UN/ECE & ITU & Iso & IEC-MOU)
e-Ticaret ve Standartlar
e-Ticarette XML'in Rolü Sunumu (Japonya)
İnternet Uygulama Kuralları (Code of Practices-Singapur)
İş Semantiği ve Bilgi Modelleri Standartları Rehberi
Standartlar Forumları (İlgili Kuruluşlar/Standart Çalışmaları) Rehberi
Standartlar ve Spesifikasyonlar Rehberi
Uluslararası Sayısal Güvenlikli Ticaret Kılavuzu (ICC-GUIDEC-II)
Unicode Karakter Standartları (Ver.3.2.0)
XML Sitesi
XML ve e-Ticaret : XML Temelleri (Sun Microsystems)
Yapısal Bilgi Standartları (OASIS)

E-ticaret Rehberleri Web Siteleri

A'dan Z'ye Gizlilik (EPIC)
Bilgi Ekonomisi (Berkeley Üniversitesi)
Daha İyi İş Bürosu (BBB-Better Bussiness Bureau)
Danismend.com (Strateji ve Yönetim Bilgileri)
Dış Ticaret Bilgi Sistemi (OAS-SICE)
Elektronik Kaynaklar Rehberi (Illionis Teknoloji Enstitüsü)
Elektronik Deniz Taşımacılık Rehberi (shipguide.com)
e-İmza Portali
e-Postaların Uluslararası Kullanımı ve Uyumlaştırılması
e-Pazar Hizmetleri
e-Pazarlama Linkleri
e-Ticaret Ahlakı
e-Ticaret Arama Siteleri Linki (Computer World)
e-Ticaret Bilgi Kaynağı-ECWR (ücretli)
e-Ticaret Bilgi Kaynakları (ceterisparibus.com)
e-Ticaret Bilgi Merkezi
e-Ticaret Bilgi Merkezi (Garanti Bankası)
e-Ticaret Bilgileri
e-Ticaret Rehberi (KITE)
e-Ticaret Rehberi (Roger Clarke)
e-Ticaret & Kalkınma (UNDP-BM Kalkınma Programı)
e-Ticaret Kuruluşları (Avrupa)
e-Ticaret Müşavirleri Enstitüsü
e-Ticaret Merkezi (e.centre, İngiltere)
e-Ticaret Rehberi
e-Ticaret Sitesi (Yeminli Mali Müşavir Eser Sevinç)
İnternet Arama Kılavuzu (Link Haritalı Arama Sayfası-Metasearch Engine)
İnternet Arşivi
İnternet Adres Bulucu
İnternet Rehberi (ISOC-İnternet Topluluğu)
İş Ahlakı (Linkler)
İş Ahlakı Rehberi (DMA)
İş Akışı Linkleri Rehberi (eworkflow)
İş Diyaloğu (Avrupa Birliği)
İş Rehberi (Business Guides)
Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar Destek Hizmetler Portali (Nonprofit Matrix)
Küresel Bilgi Çalışmaları Rehberi (GLOCOM-Japonya)
On-Line İş (B2C) Pratikleri Rehberi (BBB)
Semantik (Anlama Dayalı) Web Rehberi
Ticaret Limanı (Tradeport.org)
Ticari Bilgi Portali (AITIC)
Türkçe Bilgi Teknolojileri Konulu Web Siteleri
Türkiye İnternet Topluluğu
Uluslararası Ticari Bilgi Kaynakları Rehberi (IBRC-Kansas Üniversitesi)
Uluslararası e-Ticaret Projesi (M.3 Küresel Bilgi Altyapısı-M.3 GII)
Uluslararası İş,Ekonomi, Pazarlama ve Ticari Bilgiler Linkleri Rehberi (foreign-trade.com)
Uluslararası Ticaret Linkleri (sba.gov-ABD KOBİ İdaresi)
Unicode Karakterler & Fontlar Araçları Rehberi
W3.Org Dünya Web Konsorsiyumu
Web Erişim Hizmetleri (WebABLE)
Web Erişim Kuralları (W3.Org-WAI)
Web Broker Kıstasları (Greenline)
Yazılım Arşivi (Tucows-Ankara)
Yatırım Rehberi (investopedia.com)
Yeni Ekonomi Çözüm Platformu
Yeniden Yapılanma (Re-engineering) Linkler Rehberi